دکترا و فوق دکترا
شرایط عمومی :
1. اتمام مقاطع M.A. و یا M.Sc. با نمرات بالا
2. تسلط به زبان (انگلیسی یا آلمانی، منوط به رشته و موضوع دکترا )
3. پیشنهاد طرح پایان نامه (Proposal)
در آلمان راههای مختلفی برای درخواست پایان نامه وجود دارد:
* اخذ تأییدیه از یک استاد راهنما:
در حال حاضر، متداول ترین راه گذراندن دوره دکترا روش سنتی آن می باشد که البته تدریجاً روش های دیگری هم به آن اضافه می شود.
دانشجویی که برای دوره دکترا برنامه ریزی می کند،باید با استادی از دانشگاه های آلمان که در رشته مورد نظر به عنوان متخصص شناخته می شود، ارتباط برقرار کند.البته یافتن استاد راهنما کار ساده ای نیست،چرا که اساتید اغلب از میان شمار زیاد درخواست های رسیده، ترجیحاً دانشجویی را انتخاب می کنند که از دوره های قبل می شناسند.با این وجود ارسال در خواست همراه با یک طرح پایان نامه خوب، خالی از فایده نیست.چنان چه در این رابطه امکان ایجاد ارتباط از طرف دانشگاه محل تحصیل در ایران با آلمان وجود دارد، حتماً از این موقعیت استفاده کنید.دفتر DAADدر تهران نیز می تواند درپیدا کردن استاد راهنمای مناسب به شما کمک کند.
دوره دکترا 3 الی 4 سال بوده و در مجموع بستگی به میزان فعالیت دانشجو دارد.معمولاً دوره به زبان آلمانی برگزار می شود. البته به تازگی به ویژه در رشته های علوم طبییعی و مهندسی امکان طرح و ارائه پایان نامه به زبان انگلیسی وجود دارد. این موضوع باید با استاد راهنما مطرح و حل شود.
* برنامه بین المللی دکترا International Postgraduate Programme / IPP از طرف DAAD و هیأت تحقیقاتی آلمان DFG:
شخصی که در برنامه بین المللی دکتراIPP شرکت می کند، علاوه بر تحقیقات فردی خود، در سمینارهای آموزشی نیز حاضر می شود. این سمینار ها مشترکاً بین چند رشته برگزار می شوند. سمینارهای ارائه شده مانند محتوای پایان نامه به زبان انگلیسی برگزار می شوند. دانشجویان در مراکز پژوهشی برجسته مستقر می شوند. به جهت امکانات عالی و ساختار روشن دوره، مدت دوره محدود خواهد بود. مدارک اعطائی تطابق بین المللی دارد.
* کالج آکادمیک هیأت تحقیقاتی آلمان DFG:
کالج آکادمیک (GK( Graduiertenkollegsمکملی بر روش متداول "نظارت فردی استاد راهنما" است. GKبرنامه ایست با موضوعات و زمان محدود از طرف مدارس عالی برای کمک به فارغ التحصیلان جوان به این ترتیب که امکان مشارکت آنها در امور تحقیقی را فراهم می کند.(تلفیقی از تحصیل و پژوهش با تمرکز بر تحقیق). یک دوره GK معمولاً شامل 10 الی 15 استاد مدارس عالی و 30 دانشجو بوده که از این تعداد 12 الی 15 دانشجو، بورسیه DFG هستند.در حال حاضر در سراسر آلمان تعداد 297 GK وجود دارد که از این تعداد 28 GK بین المللی است. (تاریخ آمار: 2004)
* حوزه های تحقیقی ویژه از طرف (DFG (Sonderforschungsbereiche SFB:
حوزه های تحقیقی ویژه (SFB) برنامه های دراز مدت تحقیقاتی هستند که امکان همکاری دانشجویان را دربرنامه های تحقیقی فرارشته ای میسر می سازند. در حال حاضر (04.2004) در 54 مدرسه عالی تعداد 250 حوزه SFB دایر است. این به اصطلاح (انجمن دانشمندان جوان)، به عنوان برنامه های تکمیلی امکان تحقیقات مستقل را برای فارغ تحصیلان جوان برای مدتی محدود فراهم می سازند.دریافت بورسیه مشروط به توانایی علمی می باشد .
* مدرسه بین المللی تحقیقات ماکس پلانک
(International Max Planck Research Schools):
مدرسه بین المللی تحقیقات ماکس پلانک در مراکز برجسته علمی دوره های بی نظیر آموزشی و تحقیقی در حوضه های تحقیقاتی متجانس ونوین (مانند علوم روانی، میکرو بیولوژی و انفورماتیک) برای پژوهشگران علمیِ خارجی و آلمانی ارائه می کند. ایجاد تکیه گاه های روشن علمی و پردازش موضوعات مشترک احتیاج به همکاری تنگاتنگ دکترها دارد. در این راستا همکاری بین المللی بسیار مهم تلقی می شود.
(نسبت خارجیان مورد نظر: 50%).
در حال حاظر 29 مدرسه بین المللی تحقیقات ماکس پلانک در سراسر آلمان موجود است.(تاریخ:5\2004)
شرایط عمومی :
1. اتمام مقاطع M.A. و یا M.Sc. با نمرات بالا
2. تسلط به زبان (انگلیسی یا آلمانی، منوط به رشته و موضوع دکترا )
3. پیشنهاد طرح پایان نامه (Proposal)
در آلمان راههای مختلفی برای درخواست پایان نامه وجود دارد:
* اخذ تأییدیه از یک استاد راهنما:
در حال حاضر، متداول ترین راه گذراندن دوره دکترا روش سنتی آن می باشد که البته تدریجاً روش های دیگری هم به آن اضافه می شود.
دانشجویی که برای دوره دکترا برنامه ریزی می کند،باید با استادی از دانشگاه های آلمان که در رشته مورد نظر به عنوان متخصص شناخته می شود، ارتباط برقرار کند.البته یافتن استاد راهنما کار ساده ای نیست،چرا که اساتید اغلب از میان شمار زیاد درخواست های رسیده، ترجیحاً دانشجویی را انتخاب می کنند که از دوره های قبل می شناسند.با این وجود ارسال در خواست همراه با یک طرح پایان نامه خوب، خالی از فایده نیست.چنان چه در این رابطه امکان ایجاد ارتباط از طرف دانشگاه محل تحصیل در ایران با آلمان وجود دارد، حتماً از این موقعیت استفاده کنید.دفتر DAADدر تهران نیز می تواند درپیدا کردن استاد راهنمای مناسب به شما کمک کند.
دوره دکترا 3 الی 4 سال بوده و در مجموع بستگی به میزان فعالیت دانشجو دارد.معمولاً دوره به زبان آلمانی برگزار می شود. البته به تازگی به ویژه در رشته های علوم طبییعی و مهندسی امکان طرح و ارائه پایان نامه به زبان انگلیسی وجود دارد. این موضوع باید با استاد راهنما مطرح و حل شود.
* برنامه بین المللی دکترا International Postgraduate Programme / IPP از طرف DAAD و هیأت تحقیقاتی آلمان DFG:
شخصی که در برنامه بین المللی دکتراIPP شرکت می کند، علاوه بر تحقیقات فردی خود، در سمینارهای آموزشی نیز حاضر می شود. این سمینار ها مشترکاً بین چند رشته برگزار می شوند. سمینارهای ارائه شده مانند محتوای پایان نامه به زبان انگلیسی برگزار می شوند. دانشجویان در مراکز پژوهشی برجسته مستقر می شوند. به جهت امکانات عالی و ساختار روشن دوره، مدت دوره محدود خواهد بود. مدارک اعطائی تطابق بین المللی دارد.
* کالج آکادمیک هیأت تحقیقاتی آلمان DFG:
کالج آکادمیک (GK( Graduiertenkollegsمکملی بر روش متداول "نظارت فردی استاد راهنما" است. GKبرنامه ایست با موضوعات و زمان محدود از طرف مدارس عالی برای کمک به فارغ التحصیلان جوان به این ترتیب که امکان مشارکت آنها در امور تحقیقی را فراهم می کند.(تلفیقی از تحصیل و پژوهش با تمرکز بر تحقیق). یک دوره GK معمولاً شامل 10 الی 15 استاد مدارس عالی و 30 دانشجو بوده که از این تعداد 12 الی 15 دانشجو، بورسیه DFG هستند.در حال حاضر در سراسر آلمان تعداد 297 GK وجود دارد که از این تعداد 28 GK بین المللی است. (تاریخ آمار: 2004)
* حوزه های تحقیقی ویژه از طرف (DFG (Sonderforschungsbereiche SFB:
حوزه های تحقیقی ویژه (SFB) برنامه های دراز مدت تحقیقاتی هستند که امکان همکاری دانشجویان را دربرنامه های تحقیقی فرارشته ای میسر می سازند. در حال حاضر (04.2004) در 54 مدرسه عالی تعداد 250 حوزه SFB دایر است. این به اصطلاح (انجمن دانشمندان جوان)، به عنوان برنامه های تکمیلی امکان تحقیقات مستقل را برای فارغ تحصیلان جوان برای مدتی محدود فراهم می سازند.دریافت بورسیه مشروط به توانایی علمی می باشد .
* مدرسه بین المللی تحقیقات ماکس پلانک
(International Max Planck Research Schools):
مدرسه بین المللی تحقیقات ماکس پلانک در مراکز برجسته علمی دوره های بی نظیر آموزشی و تحقیقی در حوضه های تحقیقاتی متجانس ونوین (مانند علوم روانی، میکرو بیولوژی و انفورماتیک) برای پژوهشگران علمیِ خارجی و آلمانی ارائه می کند. ایجاد تکیه گاه های روشن علمی و پردازش موضوعات مشترک احتیاج به همکاری تنگاتنگ دکترها دارد. در این راستا همکاری بین المللی بسیار مهم تلقی می شود.
(نسبت خارجیان مورد نظر: 50%).
در حال حاظر 29 مدرسه بین المللی تحقیقات ماکس پلانک در سراسر آلمان موجود است.(تاریخ:5\2004)